7- Ceninin Diyeti ve
Katilin Yakınlarının Diyet Ödemesi
1. İbn Abbas
- - (-)
17141 (1)- İbn Abbas
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuda hüküm verdiği
zaman Ömer de orada bulunuyordu. Hamel b. Malik b. en-Nabiğa gelip: "İki
kadının arasında idim ve biri diğerine direk le vurup hem kadını, hem kadının karnındaki
cenini (çocuğu) öldürdü" dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem), cenin için bir köle veya bir cariye verilmesine, (katil) kadının da
öldürülmesine hükmetti.
Ravi der ki: Amr'a:
"İbn Tavus, bunu babasından şöyle şöyle bildirdi" dediğimde:
"Beni şüpheye düşürdün" karşılığını verdi. İbn Bekr rivayetinde:
"İki eşimin arasında bir mesele vardı. Biri diğerine vurdu" ibaresi
geçmiştir.
[Sahih]
Diğer tahric: Ebu Davud
(4/317,318), İbn Mace 2/73, 74), Hakim (3/575) ve Şafii, Risale (11 74) rivayet
ettiler.
2. Ebu Hureyre
- - (-)
17142 (1)- Ebu Hureyre
bildiriyor: Huzeyl kabilesinden iki kadından biri diğerine vurunca kadının
karnındaki cenini düşürdü. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), cenin için
bir köle veya bir cariye verilmesine hükmetti.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(10/184) ve Müslim (2/30) rivayet ettiler.
17143 (2)- Ebu Hureyre
der ki: Huzeyl kabilesinden iki kadın kavga ettiler ve biri diğerine taş attı.
Taş kadının karnına isabet edince kadın öldü ve karnındaki cenin de düştü.
Resulullah {Sallallahu aleyhi ve Sellem} taşı atan kadının diyet ödemesine,
cenin için de diyet olarak bir köle veya cariye vermesine hükmetti. Bir kişi:
"Henüz yememiş, içmemiş, konuşmamış ve doğarken sesi çıkmamış birisinin
diyeti nasıl ödenir? Böyle birisinin kanı heder olmalıdır" dedi. Ebu
Hureyre'nin iddia ettiğine göre Allah Resulü {Sallallahu aleyhi ve Sellem} adam
için: "Bu (adam), kahinlerin kardeşlerindendir'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(2/30) ve Buhari (10/182- 184, 12/223) rivayet ettiler.
17144 (3)- Ebu Hureyre
bildiriyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenin(in diyeti)
hakkında: "Bir köle veya bir cariye (verilir)" buyurdu. Kendisine bu
hüküm verilen kişi: "Henüz yememiş, içmemiş, konuşmamış ve doğarken sesi
çıkmamış birisinin diyeti nasıl ödenir? Böyle birisinin kanı heder
olmalıdır" dedi. Resulullah {Sallallahu aleyhi ve Sellem}: "Bu kişi
şair gibi konuşmaktadır. Diyet olarak bir köle veya bir cariye verilmesi
gerekir'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
Fethu'l-Bari 13/298 (7317), Müslim, kasame 3/1309 (1681), Ebu Davud 4/192
(4576), Tirmizi 3/450 (1153), Nesai6/108 (3329), İbn Mace 2/882 (2639) ve
Darimi 1!209 (2254) rivayet ettiler.
17145 (4)- Ebu Hureyre
der ki: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) annesi karnında öldürülen
cenin için diyet olarak bir köle veya bir cariye verilmesine hükmetti.
Kendisine bu hüküm verilen kişi: "Henüz yememiş, içmemiş, konuşmamış ve
doğarken sesi çıkmamış birisinin diyeti nasıl ödenir? Böyle birisinin kanı
heder olmalıdır" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bu kişi
şair gibi konuşmaktadır. Evet, diyet olarak bir köle veya bir cariye verilmesi
gerekir'' buyurdu.
[Sahih]
17146 (5)- Ebu Hureyre
şöyle der: Huzeyl kabilesinden iki kadın kavga etti. Biri diğerine taşla
vurarak onu, karnındaki çocuğu ile birlikte öldürdü. Davalaşmak için Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gittiklerinde, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ceninin diyeti olarak bir köle veya bir cariye verilmesine, ölen
kadının diyetini de öldüren kadının yakınlarının ödemesine hükmetti. Hamel b.
en-Nabiğa el-Huzeli: "Nasılolur da bir şey içmeyen, yemeyen, konuşmayan ve
ağlamayan bir ceninin diyetini öderim? Böyle birisinin kanı heder
olmalıdır" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun kafıyeli
bir şekilde konuştuğundan dolayı: "Bu kişi, kahinlerin
kardeşlerindendir'' buyurdu.
[Sahih]
17147 (6)- Ebu Hureyre
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Huzeyl kabilesinden
Lihyan oğullarından olan bir kadının çocuğunu (darbe alarak) ölü olarak
düşürmesi üzere ona diyet olarak bir köle veya cariye verilmesine hükmetti.
Köle veya cariye vermesine hükmettiği kadın da ölünce, mirasının çocuklarına ve
kocasına verilmesine, diyeti de asabesinin (baba tarafından akrabalarının)
ödemesine hüküm kıldı."
[sahih]
Diğer tahric: Buhari,
feraid 12124 (6740), Tirmizi, feraid 4/426 (2111), Nesai, kasame 8/50 (4822)
rivayet ettiler.
17148 (7)'de tekrar
etmiştir.
17148 (7)- İbn Şihab bir
önceki hadisin aynısını aktardı. Ancak rivayetinde: "Köle veya cariye
vermesine hükmettiği kadın vefat etti" ibaresi geçmiştir.
[Sahih]
17147 (6)'da tekrar
etmiştir.
3. Abdullah b. Amr
- - (-)
17149 (1)- Amr b. Şuayb,
babasından, o da dedesinden bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) annesi karnında öldürülen cenin için diyet olarak bir köle veya bir
cariye verilmesine hükmetti. Hamel b. Malik b. enNabiğa el-Huzeli'nin eşi
hakkında böyle hüküm kıldı,
[Hasen]
Heysemi, Mecma'uz-Zevaid
(6/299) der ki: "Ahmed rivayet etti. Senedinde müdellis olan İbn İshak
bulunmaktadır. Diğer ravileri güvenilir kişilerdir."
4. Hamel b. Malik
- - (-)
17150 (1)- İbn Abbas
bildiriyor: Hz. Ömer, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bu konudaki
hükmünü sorunca, Hamel b. Malik b. enNabiğa gelip şöyle dedi: "Ben iki
karımın evi arasında idim ve biri diğerine direkle vurup onu ve karnındaki
cenini (çocuğu) öldürdü. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), ceninin
diyeti olarak bir köle veya bir cariye verilmesine, (katil) kadının da (ölen
kadın sebebiyle) öldürülmesine hükmetti."
[sahih]
Diğer tahric: Ebu Davud,
diyat 4/191 (4572), Nesai, kasame 8/21 (4739), İbn Mace, diyat 2/882 (2641) ve
Darimi, diyat 2/258 (2381) rivayet ettiler.
İbn Cüreyc der ki:
Amr'a: "Öyle değil, zira Tavus babasından naklen bana şöyle şöyle
bildirdi" dediğimde: "Beni de tereddüt te bıraktın" karşılığını
verdi.
[sahih]
5. Muğire b. Şu'be
- - (-)
17151 (1)- Muğire b.
Şu'be bildiriyor: Hz. Ömer, bir kadının düşük yapmasına sebep olan biri
hakkında istişare edince, Muğire: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bu konuda bir köle veya bir cariye verilmesine hükmetti" dedi.
Ömer: "Eğer doğru söylüyorsan, bunu tasdik edecek birini getir"
karşılığını verince, Muhammed b. Mesleme, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in bu durumda bir köle veya bir cariye ödenmesine hükmettiğine şahitlik
etti.
[Sahih]
17152 (2)- Muğire b.
Şu'be bildiriyor: İki kadından biri diğerine direkle vurarak onu öldürünce
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), diyeti, öldüren kadının asabeden
(erkek tarafından) olan akrabalarına yüklemiş, kadının karnındaki çocuk için de
bir köle veya bir cariye ödenmesine hükmetmiştir. Bir bedevi: "Henüz
yememiş, içmemiş, bağırmamış ve doğarken sesi çıkmamış birisinin diyetini bana
mı yüklüyorsun? Böyle birisinin kanı heder olmalıdır" deyince, Hz. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) (itirazı yapan kişinin bu sözlerini kafiyeli bir
şekilde söylediğinden dolayı): "Bedevi Arapların secieleri gibi mi secili
konuşuyorsun? Kadının karnındaki cenin için (diyel olarak) bir köle veya bir
cariye verilmesi gerekir'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Müslim (1682) ve Nesai (8/50) rivayet ettiler.
17153 (3)- Muğire b.
Şu'be der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Huzeyl'li iki
kadınhakkında diyeti (katil kadının) asebesinin (baba tarafından akrabaların)
ödemesine, mirasının varislerine kalmasına ve cenin için diyet olarak bir köle
veya bir cariye ödenmesine hükmetti."
[Hasen]
17154 (4)- Muğire b.
Şu'be bildiriyor: Kadının biri hamile bir kadına çadır direğiyle vurup onu
öldürdü. Kadınla davalaşmak için Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
gittiklerinde, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) diyeti (katil) kadının
asabesinin (baba tarafından akrabaların) ödemesine ve cenin için diyet olarak
bir köle veya bir cariye ödenmesine hükmetti. Kadının asabesi: "Yemeyen,
içmeyen ve bağırıp ağlamayan biri için diyet ödemem. Böyle birisinin kanı heder
olmalıdır" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Bedevilerin sözleri gibi kafiyeli sözler (söylüyorsun öyle mi!)'' karşılığını
verdi.
[Sahih]
17155 (5)- Muğire b.
Şu'be bildiriyor: İki kadın bir adam ile evliydi. Kadının biri kıskanarak
diğerine çadır direğiyle vurup onu öldürdü. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e gidip davalaştıklarında biri: "Ey Allah'ın Resulü! Nasılolur da
bağırmayan, ağlamayan, bir şey içmeyen ve yemeyen biri için diyet öderiz?"
dedi. Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bedeviler
gibi kafiyeli sözler mi söylüyorsun?'' buyurarak bir köle veya bir cariye
ödenmesine hükmetti ve bunu kadının yakınlarına yükledi.
[Sahih]
17156 (6)- Muğire b.
Şu'be der ki: Bir kadın, kumasına çadır direğiyle vurarak onu öldürünce
Resulullah (sallallahu aleyhi vesBllem), diyeti, öldüren kadının asabeden olan
akrabalarına yüklemiş, kadının karnındaki çocuk için de bir köle veya cariye
ödenmesine hükmetmiştir. Bir bedevi: "Ey Allah'ın Resulü! Henüz yememiş,
içmemiş, bağırmamış ve doğarken sesi çıkmamış birisinin diyetini bana mı
yüklüyorsun? Böyle birisinin kanı heder olmalıdır" deyince, Hz. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) (itirazı yapan kişinin bu sözlerini kafiyeli bir
şekilde söylediğinden dolayı): ''Bedevi Arapların sedeleri gibi mi secili
konuşuyorsun? Kadının karnındaki cenin için (diyet olarak) bir köle veya bir
cariye verilmesi gerekir'' buyurdu.''
[Sahih]
17157 (7)- Misver b.
Mahreme der ki: Ömer b. el-Hattab, bir kadının düşük yapmasına sebep olan biri
hakkında istişare edince, Muğire b. Şu'be: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in bu konuda bir köle veya bir cariye verilmesine hükmettiğine şahid
oldum" dedi. Ömer: "Bana bunu tasdik edecek birini getir"
karşılığını verince, Muhammed b. Mesleme, (Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in bu durumda bir köle veya bir cariye ödenmesine hükmettiğine)
şahitlik etti.
[sahih]
6. Cabir b. Abdillah
- - (-)
17158 (1)- Cabir b.
Abdillah der ki: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ana karnında
olup da düşen her cenin için diyet vardır'' diye yaz( dır)dı. Sonra da:
"Azat eden kimselerin izni olmaksızın kölenin, başka Müslüman birilerini
kendine veli edinmesi helal değildir'' yaz( dır )dı.
Diğer tahric:
Abdurrezzak (16154) ve Müslim (1507) rivayet ettiler.
13935 (3)'te tekrar
etmiştir.
7. Abdullah b. Amr
- - (-)
17159 (1)- Amr b. Şuayb,
babasından, o da dedesinden bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), kadının mevcut asabesinin (baba tarafından akrabasının), onun yerine
diyetini vermelerine, bunların, kadının varislerinden artan mal dışında onun hiç
bir malına mirasçı olmamalarına, kadın öldürülür se diyetinin mirasçılarının
arasında olduğuna ve bu itibarla katilini onların öldüreceğine hükmetti. Yine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ehl-i Kitab'ın diyetinin
Müslümanların diyetinin yarısı kadar olduğuna hükmetti ki onlar, Yalıudi ve
Hıristiyanlardır.
[Hasen]
Diğer tahric: Ebu Davud (4564), İbn Mace (2647) ve Nesai
(8/43) rivayet ettiler.
17134 (2)'de tekrar
etmiştir.
17160 (2)- Amr b. Şuayb,
babasından, o da dedesinden bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), diyetin, feraiz hükümlerine göre maktulün varisleri arasında miras
olduğu yönünde hükmetmiştir."
16498 (1)'de tekrar
etmiştir.